Calmaaniyada iyo Diinta Islaamka: Isbarbardhig iyo Faham Qoto-dheer
Calmaaniyada iyo Diinta Islaamka: Isbarbardhig iyo Faham Qoto-dheer
Dhaqdhaqaaqan wuxuu asal ahaan kasoo baxay Yurub qarnigii 18-aad kadib markii ay ka daashay dagaallo diimeed iyo isqabqabsi siyaasadeed oo ku salaysan caqiidooyin kala duwan.
Hadafka ugu weyn ee calmaaniyadu waa in la abuuro nidaam siyaasadeed oo ku dhisan caddaalad iyo xuquuq siman, iyadoo aan la tixgelin diinta qofka, jinsiyaddiisa ama qabiilkiisa.
Dhanka kale, diinta Islaamku waxay leedahay nidaam dhammaystiran oo isku dara cibaadada, dhaqanka, akhlaaqda iyo xeerarka bulshada. Islaamka lagama kala saaro dhinacyada nolosha ee adduun iyo aakhiro, waana sababta uu diin ahaan ugu yeero dadka inay raacaan xeerar Alle soo dejiyey.Calmaaniyadda:
Falsafada iyo Ujeedda Calmaaniyadu
waxay ku dooddaa in dawladdu tahay inay noqoto mid dhexdhexaad ah, aan u janjeerin diin gaar ah, si qof walba xor ugu noqdo rumaysadka ama rumaysi la’aanta uu doonayo.
Dalalka badankooda reer galbeedka ayaa ku dhaqma nidaamkan, taas oo horseeday horumar dhinaca sayniska, hal-abuurka, iyo sinnaanta sharciga ah.Hase yeeshee, dhaliilaha calmanaaniyadda waxaa ka mid ah in ay marmar horseedo la dagaalanka dhaqanka iyo qiyamka diimaha, taas oo ka dhalata isku day ay dawladdu ku dooneyso in bulshada ka saarto saamaynta diinta.
Tani waxay dhalisaa dood adag oo ku saabsan qiimaha ruuxiga ah iyo doorka akhlaaqda ee
bulshada.Islaamka iyo Nolosha
BulshadaIslaamku wuxuu leeyahay nidaam sharci (Sharciga Islaamka) oo hagaya cibaadada, ganacsiga, guurka, siyaasadda iyo xitaa ilaalinta deegaanka. Qur’aanka iyo Sunada Nabiga (NNKH) ayaa ah labada ilood ee ugu muhiimsan ee lagu hago nolosha Muslimiinta.
Aragtida Islaamka, ma jirto kala qaybin rasmi ah oo u dhexeeya diinta iyo dowladnimada. Taariikhda Islaamka, gaar ahaan xilligii Khulafaa’ ar-Raashidiin, waxay tusaale u ahayd sida diinta iyo siyaasadda loo mideeyo si loo xaqiijiyo caddaalad iyo sinaan.
Islaamku wuxuu qirayaa muhiimadda akhlaaqda, naxariista iyo ilaalinta xuquuqda dadka oo dhan, xitaa kuwa aan Muslimiinta ahayn.Isku Dhaca iyo IsfahamkaMarka la isbarbar dhigo, calmaaniyadda iyo Islaamka waxay ka duwan yihiin falsafad ahaan.
in diinta laga saaro saameyn toos ah oo ku saabsan dowladnimada, halka Islaamku uu ku doodayo in diintu tahay laf-dhabarta nolosha oo dhan.Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira dood casri ah oo Muslimiintu ku falanqeeyaan: sidee loo waafajin karaa qiyamka Islaamka iyo nidaamka dawladnimo ee casriga ah? Dalal badan oo Muslim ah ayaa isku dayay inay qaataan nidaam isku dhaf ah – halka diinta laga tixgeliyo dhaqanka iyo qiyamka, balse dowladdu ay adeegto hab-raacyo casri ah oo la jaanqaada waayaha maanta.
Gunaanad
Calmaaniyadda iyo diinta Islaamka
waa laba aragti oo kala duwan, midna ku dhisan kala saaridda diinta iyo dowladnimada, midna ku dhisan isku dhafka labadaas. Su’aasha muhiimka ahi waxay tahay: sidee loo heli karaa nidaam bulshada Muslimiinta ku ilaaliya qiyamka diinta, isla markaana la jaanqaada casriga iyo horumarka caalamka?Jawaabta waxaa laga yaabaa inay ku jirto dheelitirnaan – in la ixtiraamo qiyamka Islaamka, isla markaana la abuuro dowladnimo cadaalad iyo sinnaan ku dhisan. Taas oo ah jidka ugu wanaagsan ee lagu xaqiijin karo mustaqbal barwaaqo ah oo ku dhisan diinta, akhlaaqda iyo horumarka
Read Next
